Έχοντας την απίθανα κακή και τοξική συνήθεια με το που ανοίγω τα μάτια μου, πριν καλά-καλά πιω την πρώτη γουλιά νερό, να ανοίγω και το TikTok, ένα πρωί, στο τρίτο βίντεο, το μάτι μου πέφτει πάνω σε μια Καναδή tiktoker, groomer κατοικιδίων, η οποία υποδέχεται έναν σκύλο αρκετά στρεσαρισμένο – δίπλα του βρίσκεται ένα χαριτωμένο ζωάκι με πεταχτά αυτάκια και ροζ μυτούλα, ένας αρουραίος. Η κοπέλα εξηγεί πως οι αρουραίοι είναι πολύ τρυφερά ζώα, μάλιστα λειτουργούν κατευναστικά δίπλα σε ζώα που έχουν συγκεκριμένου τύπου άγχη. Είναι πολύ υποστηρικτικοί και τα βοηθούν σε στιγμές που τα πιάνει στρες. Μήνες μετά, σκρολάροντας σε άλλο χώρο και χρόνο, το μάτι μου πέφτει πάνω σε μια κοπέλα που κρατάει δύο υπόλευκους αρουραίους στα χέρια και εξηγεί διάφορα facts. Επικοινώνησα μαζί της, θέλοντας να καταλάβω πώς μπήκαν στη ζωή της τα «αρούρια».
«Με λένε Ελπίδα, το παρατσούκλι μου από μικρή είναι Sailor Elpis ή σκέτο Σέιλορ».
Η Ελπίδα έχει σπουδάσει Βιολογία και έκανε πολλά μαθήματα Ζωολογίας, οπότε έχει μια εξοικείωση με τους κατοικίδιους αρουραίους· είναι εικονογράφος και δουλεύει και σε μια εταιρεία. Από μικρή είχε επαφή με τα ζώα και, όπως η ίδια λέει, «είμαι τυχερή γιατί και οι δυο γονείς μου ήταν ανέκαθεν της άποψης ότι τα κατοικίδια είναι οικογένεια και ευπρόσδεκτα στο σπίτι, οπότε μεγάλωσα με πολλά διαφορετικά ζώα».
Όταν περνούσα δύσκολες περιόδους και ήμουν αγχωμένη ή και κλαμένη, πάντα μα πάντα καθόντουσαν ήρεμα πάνω μου. Είναι από τα καλύτερα therapy animals, πραγματικά το μόνο αρνητικό είναι το πολύ μικρό προσδόκιμο ζωής.
Για το πώς μπήκαν οι αρουραίοι στη ζωή της εξηγεί: «Είναι αστεία ιστορία. Όταν ήμουν 16 χρόνων και είχα tumblr είδα κάποια άτομα από την Αμερική να έχουν κατοικίδιους αρουραίους. Μέχρι τότε ήξερα μόνο ότι χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα και σκέφτηκα πόσο πολύ θα ήθελα να έχω ένα τέτοιο κατοικίδιο, αλλά δεν πίστευα πως θα υπήρχαν στην Ελλάδα. Πίσω στο μακρινό 2016, και ενώ έκανα πρακτική άσκηση στην ANIMA, τον σταθμό πρώτων βοηθειών για άγρια ζώα, μας ήρθε μια τραυματισμένη αλεπού μέσα σε κλουβί. Μαζί της είχαν βάλει και έναν αρουραίο – θεωρούνται σνακ για τις αλεπούδες οι αρουραίοι. Τότε κατάλαβα ότι επρόκειτο για κατοικίδιο αρουραίο, καθώς είχε πολύ χαρακτηριστικά χρώματα και patterns, π.χ. οι άγριοι έχουν ένα ομοιόμορφο σκούρο καφέ ή μαύρο χρώμα. Ζήτησα να τον πάρω σπίτι, εφόσον δεν ήταν ένα άγριο ζώο που θα απελευθερωνόταν. Έτσι απέκτησα τη Γιόκο, την πρώτη αρουρίνα μου, και σύντομα υιοθέτησα από έναν εκτροφέα τη Maple, γιατί οι αρουραίοι πρέπει πάντα να έχουν παρέα. Η Γιόκο παραμένει η καλύτερη αρουρίνα που είχα ποτέ, ένα από τα πιο ξεχωριστά κατοικίδιά μου. Αυτοί που έχω τώρα είναι ο Κόσμο και ο Πλούτο, το τέταρτο για μένα ζευγάρι αρουραίων. Πρόκειται για το είδος Rattus norvegicus (domestica) και είναι ουσιαστικά οι αρουραίοι που χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα, η εξημερωμένη μορφή του άγριου καφέ αρουραίου».
Πώς είναι η ζωή με δύο αρουραίους σε ένα διαμέρισμα, άραγε; Βασικά, όπως η ίδια λέει, είναι σαν να έχεις ένα mix γάτας και σκύλου που απλώς κρατάς σε κλουβί γιατί είναι πολύ εύθραυστα ζώα, όπως και όλα τα μικρά. «Το πρωί που ξυπνάω και ετοιμάζομαι για δουλειά είναι η ώρα που εκείνα πέφτουν για ύπνο. Σκέψου ότι είναι κυρίως νυκτόβια ζώα και κοιμούνται σχεδόν όλη μέρα. Το απόγευμα που επιστρέφω αρχίζουν κι αυτά να ξυπνάνε, οπότε τα βγάζω από το κλουβί για καμιά ώρα, σαν να βγάζω βόλτα τον σκύλο. Παίζω μαζί τους, τους δίνω λιχουδιές, κάνουμε bonding ή τα αφήνω απλώς να τριγυρίζουν, πάντα υπό επίβλεψη, κυρίως για να μη μασήσουν κάτι που δεν πρέπει, π.χ. τα ακουστικά μου ή τα κορδόνια των αθλητικών, και, φυσικά, για να μη χτυπήσουν ενώ προσπαθούν να σκαρφαλώσουν – είναι καλοί αναρριχητές μεν, όχι όμως όσο καλοί πιστεύουν οι ίδιοι». Αν λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή, τους τη δίνω συνήθως πρωί – βράδυ και συγκεκριμένες ώρες».
«Είναι συντροφικά ζώα;» «Και ναι και όχι. Ως προσωπικότητες έχουν τεράστιες διαφορές, ένας αρουραίος μπορεί να θέλει να περνάει πολύ χρόνο μαζί σου, να θέλει χάδια και αγκαλιές και ένας άλλος, ή και ο αδελφός του, να σε αγνοεί και να έρχεται μόνο για σνακ. Φυσικά, όσο περισσότερο χρόνο περνάς μαζί τους τόσο περισσότερο δένονται. Επίσης, δεν γίνεται ποτέ να έχεις έναν μόνο αρουραίο. Χρειάζονται οπωσδήποτε παρέα, αλλιώς μπορούν να πάθουν κατάθλιψη. Ένας αρουραίος μόνος του είναι σαν να κρατάς έναν άνθρωπο μόνο του, μόνο οι κηδεμόνες τους ως παρέα δεν τους αρκούν. Γενικά, ως ζώα, τα θηλυκά είναι πολύ πιο ενεργητικά από τα αρσενικά και πολύ σπάνια κάθονται για αγκαλιές, κάπως έτσι ήταν και τα πρώτα μου κορίτσια. Ωστόσο, όταν περνούσα δύσκολες περιόδους και ήμουν αγχωμένη ή και κλαμένη, πάντα μα πάντα καθόντουσαν ήρεμα πάνω μου. Είναι από τα καλύτερα therapy animals, πραγματικά το μόνο αρνητικό είναι το πολύ μικρό προσδόκιμο ζωής. Επέλεξα ως κατοικίδιο τους αρουραίους γιατί συνειδητοποίησα το πόσο έξυπνοι είναι, ειδικά για το μέγεθός τους. Έχουν παρά πολλή πλάκα, τρέχουν λες και είναι καρτούν, πέφτουν πάνω σε έπιπλα επειδή δεν βλέπουν καλά, μαλώνουν και παίζουν μεταξύ τους, παίζουν και μαζί σου, μαθαίνουν να υπακούν εντολές, αλλά προσπαθούν και να κλέψουν το σνακ που κρατάς. Είναι σαν να πήρες έναν σκύλο και μια γάτα και να συνδύασες τις προσωπικότητές τους!».
— Η κοινότητα εκείνων που έχουν αρουραίους στην Ελλάδα ως κατοικίδια είναι μεγάλη;
Δεν θα έλεγα ότι είναι πολύ μεγάλη στην Ελλάδα. Στο εξωτερικό, βέβαια, κάνουν ακόμα και διαγωνισμούς, όπως για τις διάφορες ράτσες σκύλων, εδώ όμως είναι λίγοι οι καλοί και σωστοί εκτροφείς και αρκετοί αυτοί που τους εκτρέφουν ως τροφή για ερπετά και απλώς κρατάνε κάποιους για κατοικίδια. Όταν όμως δεν γίνεται επιλεκτική εκτροφή ή δεν υπάρχουν αρκετά διαφορετικά, μη συγγενικά μεταξύ τους αρούρια για εκτροφή, τότε δυστυχώς δεν μπορείς να τα εκτρέφεις αποτελεσματικά, ώστε να είναι υγιή και να έχουν καλύτερη συμπεριφορά. Οπότε αρκετά ζωάκια είτε αρρωσταίνουν νωρίς είτε δεν έχουν τόσο ανθρωποκεντρικούς χαρακτήρες.
— Αν ο αρουραίος σου φύγει από το σπίτι, επειδή δεν είναι όπως η γάτα ή ο σκύλος, υπάρχει περίπτωση να βρεις κανέναν μπελά;
Επειδή το συγκεκριμένο είδος δεν έχει μάθει να ψάχνει μόνο του τροφή –αν έχει κόκκινα μάτια κιόλας, η όρασή του είναι ακόμα χειρότερη από εκείνη των άγριων αρουραίων– και δεν είναι με την οικογένειά του, θα είναι πολύ τρομαγμένος και κατά πάσα πιθανότητα θα πεθάνει σύντομα είτε από θηρευτή, όπως η γάτα, είτε από άγριους αρουραίους, είτε στην προσπάθειά του να προσεγγίσει άλλον άνθρωπο. Σπάνια τα καταφέρνουν. Αν ξεφύγουν, είναι κάπως καταδικασμένα. Ωστόσο, επειδή έχουν τόσο έντονη την ανάγκη να είναι κοντά στην οικογένειά τους, αν ξεφύγουν δεν θα πάνε μακριά από το κλουβί τους και αν έχεις αναπτύξει καλή σχέση μαζί τους και τα έχεις εκπαιδεύσει, πρώτα θα τρέξουν προς το μέρος σου.
— Έχουν παραξενιές, δυσκολίες στην καθημερινότητά τους;
Δεν θα πω ότι έχουν παραξενιές, είναι πραγματικά πολύ γλυκά κατοικίδια. Δυσκολίες έχουν όταν αρρωσταίνουν, επειδή, όταν χρήζουν αγωγής, αυτή πρέπει να δίνεται για μεγάλα διαστήματα, πρωί βράδυ, συγκεκριμένες ώρες, άρα πρέπει να είσαι εκεί να τους τη δώσεις. Και το ψυχολογικό κομμάτι είναι δύσκολο γιατί είναι στενόχωρο ένα ζωάκι με το οποίο έχεις δεθεί τόσο πολύ να πεθάνει μέσα σε 2-3 χρόνια. Η συμπεριφορά τους ως κατοικιδίων, αν τα έχεις κοινωνικοποιήσει κιόλας, είναι πραγματικά άψογη, απλώς η υγεία τους θέλει περισσότερη προσοχή.
— Με τα αλλά ζωάκια πώς τα πάνε;
Τέλεια, αρκεί πάντα να υπάρχει επίβλεψη, γιατί οι αρουραίοι είναι μικροί και εύθραυστοι. Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται αν έχετε ράτσες σκύλου όπως Τζακ Ράσελ ή Μίνι Πίνσερ, που έχουν εκπαιδευτεί να κυνηγάνε τρωκτικά. Αλλά πολύ συχνά τους αρέσει να κάνουν παρέα με σκύλους και γάτες, τους κάνουν και grooming (καθάρισμα) και τα ακολουθούν στο σπίτι! Θα δεθούν με ό,τι είναι ζωντανό.
— Είναι κοστοβόρα η ζωή μαζί τους;
Τα μεγαλύτερα κόστη είναι τα κτηνιατρικά και, δυστυχώς, επειδή αρρωσταίνουν συχνά, μπορεί να αυξηθούν απότομα. Και το κλουβί τους είναι αρκετά ακριβό, αλλά αυτό το αγοράζεις μία φορά και τέλος. Ένα καλής ποιότητας υπόστρωμα μπορεί να κοστίζει 20 ευρώ και να διαρκεί κάνα μήνα, αλλά η τροφή τους είναι φθηνή και καλό είναι να τρώνε και φρέσκα φρούτα και λαχανικά (όποτε μειώνεται κι άλλο το κόστος). Όποτε καταλήγω ότι ο κτηνίατρος είναι το πιο ακριβό σε σχέση με τους αρουραίους και θα χρειάζεται συχνά, ειδικά όσο μεγαλώνει, αν βγάλει όγκους/καλοήθεις μάζες.
— Ποιο είναι το πρώτο σημάδι για να καταλάβεις ότι το ζωάκι σου έχει αρρωστήσει;
Στους αρουραίους συγκεκριμένα η απώλεια βάρους, γι’ αυτό κι εγώ τα ζυγίζω μία φορά την εβδομάδα, τουλάχιστον για να ξέρω ότι παραμένουμε σε ένα σταθερό βάρος. Εξίσου σημαντικό και πολύ συχνό είναι ένας πολύ χαρακτηριστικός ήχος που κάνουν όταν αναπνέουν, κυρίως όταν έχουν κάποια λοίμωξη με μυκόπλασμα (που, δυστυχώς, έχουν όλοι οι αρουραίοι σχεδόν και χρήζει αγωγής). Ένα τρίτο σημάδι είναι η πορφυρίνη –σαν ξεραμένο, κοκκινοκαφέ αίμα φαίνεται– συσσωρευμένη στη μύτη, γύρω από τα μάτια και τη γούνα· σημαίνει ότι το αρούρι δεν κάνει πολύ grooming, που κι αυτό δείχνει κάποιο θέμα υγείας.
— Τι θα συμβούλευες κάποιον που παίρνει για πρώτη φορά αρουραίο;
Να είναι προετοιμασμένος ψυχολογικά για τη σύντομη ζωή τους, να προσπαθεί κάθε μέρα να είναι ωραία για τα αρούρια. Και να είναι και οικονομικά προετοιμασμένος. Όσο κυνικό κι αν ακούγεται, αν πρέπει να το σκεφτείς πριν πας το κατοικίδιο στο κτηνίατρο και το αφήνεις να υποφέρει, καλύτερα να μην έχεις – κι εσύ γεμίζεις ενοχές και ένα ζώο υποφέρει. Να περνάς πολύ πολύ χρόνο μαζί τους. Επίσης, μην περιμένει κάποιος ότι επειδή είδε ένα-δυο βιντεάκια με ήρεμους αρουραίους που κάθονται και τους χαϊδεύεις και δεν κουνιούνται ότι έτσι θα είναι και τα δικά του. Έχουν ξεχωριστές προσωπικότητες και μπορεί να τύχει να πάρεις αρούρια που προτιμάνε περισσότερο να παίζουν με τα αδέλφια τους παρά μ’ εσένα, κι αυτό είναι φυσιολογικό.
— Υπάρχουν άνθρωποι που όταν τους μιλάς για τα κατοικίδιά σου σε κρίνουν;
Οι πιο πολλοί είναι, νομίζω, σε άρνηση, τους λέω «κατοικίδιοι αρουραίοι» και μου λένε «α, χάμστερ», ξαναλέω «όχι, αρουραίος» και επιμένουν ότι είναι χάμστερ. Δεν έχω συναντήσει αρνητική αντίδραση για να είμαι ειλικρινής (από κοντά), ωστόσο αρκετοί τους φοβούνται κι αυτό το κατανοώ και το σέβομαι.
— Η σπιτονοικοκυρά σου είχε θέμα όταν της το είπες;
Επειδή μένουν το 90% της μέρας στο κλουβί τους, και όταν βγαίνουν είναι υπό επίβλεψη, δεν είχαν θέμα, ωστόσο πάντα ρωτάω, καλού κακού. Ευτυχώς βρήκα σπίτι που οι ιδιοκτήτες θα ήταν οk ακόμα και αν είχα μικρό σκύλο. Ε, οι αρουραίοι είναι ακόμα πιο μικροί.
— Οι συγγενείς αντιδρούν περίεργα;
Ο μπαμπάς μου και η αδελφή μου τους λατρεύουν, τα αδέλφια μου δεν ξετρελαίνονται, αλλά δεν είναι ότι τα σιχαίνεται κανείς και δεν τα θέλει. Πραγματικά, οι αντιδράσεις είναι από το «τα αγαπώ, θέλω να τα κρατήσω» μέχρι «κρατά τα μακριά μου και όλα καλά», οπότε δεν έχω κάποια αρνητική εμπειρία σε αυτό.
— Είναι δικαιολογημένη η ρετσινιά τους ως «βρομίλων»;
Καθόλου! Καθαρίζονται περισσότερο και από τις γάτες και είναι πραγματικά σαν σφουγγάρια του περιβάλλοντός τους: κράτα τα σε ένα καθαρό (ή αποστειρωμένο όπως στα εργαστήρια) περιβάλλον και θα είναι από τα πιο καθαρά κατοικίδια. Τα άγρια αρούρια που τρέχουν δίπλα σε ανθρώπινα περιττώματα, τα οποία φέρουν τα περισσότερα παθογόνα μικρόβια, δεν μπορούν παρά να γίνουν φορείς αυτών των μικροβίων.
— Μεγαλύτερο προτέρημα του να έχεις αρουραίους στο σπίτι;
Είναι σίγουρα ένα διαφορετικό κατοικίδιο, άπαξ και βρεις τους ρυθμούς σου με όλες τους τις ανάγκες. Κυλάει πολύ εύκολα η συμβίωση μαζί τους, και παρότι ζουν τόσο λίγο, μου έχουν δώσει παρά πολλά ανά τα χρόνια. Είναι ένα τόσο μικρό ζωάκι που πιάνει άπειρο χώρο στην καρδιά μου, είναι κομμάτι της οικογένειάς μου. Είναι και θα παραμείνουν ένα από τα αγαπημένα μου κατοικίδια.
Instagram: @sailorelpis_
Facebook: @Sailor Explores
TikTok: @sailorelpis