Τα πανηγύρια της Αθήνας και η κουλτούρα γύρω από αυτά – Μια βόλτα στην Πανόρμου για τον εορτασμό του Αγίου Δημητρίου
Η οδός Πανόρμου, σα να μη της φτάνει η πλουσιοπάροχη λαική αγορά της κάθε Σάββατο, έχει και επιπλέον εορτασμούς, όπως του Αγίου Δημητρίου, την Παρασκευή που μας πέρασε: από την Αλεξάνδρας μέχρι τον μεγαλεπήβολο πύργο Απόλλωνα, το δεξί πεζοδρόμιο καθώς και κάμποσο κομμάτι του δρόμου, ήταν σκεπασμένο με κιόσκια, πάγκους, τέντες και κρεμάστρες.
Μια βόλτα στα πανηγύρια της Αθήνας
Χαλιά, μοκέτες, διάδρομοι, τσουλάκια και φλοκάτες ακουμπάνε στους τοίχους από τη γωνία με την λεωφόρο Αλεξάνδρας για μισό τετράγωνο περίπου, κι ακολουθούν μπλουζάκια, βρακάκια, καλτσάκια, ζακέτες, παντελόνια, φόρμες, μπιζού, είδη κουζίνας, είδη μπάνιου, είδη μπακάλη, όσπρια, μέλια, μαρμελάδες, κατσαβίδια, καπέλα, μαντήλες, καντήλες, τσάντες, παπούτσια, παντόφλες και δε συμμαζεύεται. Σταντς με λουκουμάδες, με χαλβά Φαρσάλων, με ραβανί Πολίτικο, με κεράσματα, άλλα σταντ με σουβλάκια, γύρο, χάμπουργκερ, πίτες, μεζεδάκια, λουκάνικα, τυριά και αλλαντικά απλώνονται σαν μια άλλη πόλη, πρόχειρη, τσαπατσούλικη, λαϊκή, παρελθοντική αλλά ταυτόχρονα ζωηρή και πολύχρωμη, η οποία πόλη κρύβεται κάτω από την Άλφα πόλη (Αθήνα) και σκάει μύτη μόνο στα πανηγύρια.
Μου είναι δύσκολο να περάσω μέσα από πανηγύρια κοντά σε εκκλησία και να μην αγοράσω κάτι, που είτε χρειάζομαι είτε δεν χρειάζομαι. Αγόρασα προχθές χοντρές κάλτσες με πλαστικά πατουσάκια για τα παιδιά μου, να μην κρυώνουν τα ποδαράκια τους το χειμώνα, κι ας είναι μεγάλα, τόσο τα παιδιά μου όσο και τα ποδαράκια τους. Βρήκα ξύλινα μανταλάκια, επειδή τα πλαστικά διαλύονται και δεν είναι οικολογικά, αν και τα ξύλινα φτιάχνονται σίγουρα από κακόμοιρα δέντρα, που σίγουρα έχουνε γίνει μανταλάκια, ίσως και οδοντογλυφίδες. Ανακάλυψα ένα σετ μίνι κατσαβίδια, από αυτά που χρειάζεσαι για να βιδώσεις τα γυαλιά σου ή κάτι πολύ μικρό που δεν μου έρχεται τώρα: βρήκα ένα σετ κατσαβιδακίων προς 1,50 ευρώ κι ένα άλλο προς 2,00 και ρώτησα τον πωλητή γιατί έχουν αυτήν την κολοσσιαία διαφορά στην τιμή.
«Το ένα είναι Γιαπωνέζικο, το ακριβό, και το άλλο, το φθηνό, είναι Κινέζικο», μου είπε.
Παρόλο που το ‘Γιαπωνέζικο’ είχε φωτογραφία τον Μάο ΤσεΤουγκ («Ο βασιλιάς της Γιαπωνίας είναι», κατά τον αποπροσανατολισμένο πωλητή.)Το ‘Κινέζικο’, από την άλλη, είχε εμφανώς τούρκικα γράμματα στο κουτάκι του ΚΑΙ την ημισέληνο, οπότε ξηλώθηκα και πήρα το Γιαπωνέζικο, μια και το υπέγραφε ο ίδιος ο Μάο.
Τα πανηγύρια των Αγίων της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας δεν έχουν πάντα… χορούς και πανηγύρια, πολλές φορές έχουνε μόνο αυτές τις μεγάλες, απλωμένες αγορές με τα πάρα πολλά τζίτζιρι-μίτζιρι, από παιχνίδια και παιδικά είδη μέχρι σεντόνια, πετσέτες, λεκανάκια, βαζάκια, είδη σπιτιού και είδη διατροφής. Είναι αραδιασμένα όλα με χρωματική αρμονία, με υπέροχο, καλλιτεχνικό τρόπο πάνω στους πάγκους, και διαφημίζονται με την τεχνική του τελάλη («Εδώ οι βαμβακερές οι κάλτσες οι εκατό-τα-εκατό-το-μεγάλο-αρχηγό!»). Έχουνε μουσική, μερικές φορές, τις πρωινές ώρες, και τσίκνα από τα σουβλάκια που μπερδεύεται με την καραμελέ μυρωδιά των λουκουμάδων. Παππούδες και γιαγιάδες με ενθουσιασμένα εγγονάκια υποχωρούν μπροστά στη γοητεία του λουκουμά. Νοικοκυρές με καρότσια αγοράζουν σφουγγαράκια κουζίνας, απορρυπαντικά, πετσετάκια, τασάκια, λαμπάκια, καρφάκια, κουταλάκια – όλα όσα μαζεύονται σε ένα σπίτι και αναρωτιόμαστε σε άσχετη φάση γιατί έχουμε τόσα πολλά, ή τι σκατά είχαμε στο κεφάλι μας όταν αγοράσαμε ένα αλατοπίπερο Πικατσού, ένα τηγανάκι του ενός αυγού, μια πλαστική πιατέλα με τους ΑΒΒΑ στα νιάτα τους.
Μάλλον υποκύψαμε στην γοητεία του πανηγυριού κι εμείς όπως οι παππουδο-γιαγιάδες, στη μαγεία του γυαλιστερού αντικειμένου που προσφέρεται σε χαμηλή τιμή, ξαπλωμένο στον πάγκο λες κι είναι ανάκλιντρο, με άλλα γυαλιστερά αντικείμενα γύρω του να του κάνουν παρέα. Όπως και να’ χει, σε ένα οποιοδήποτε πανηγύρι της Αθήνας, από τα χίλια περίπου που γίνονται μέσα σ’ ένα χρόνο, μπορούμε να «χαζέψουμε» με την άνεσή μας, να ψιλο-ψωνίσουμε με χαμηλό κόστος και με ζεστούς λουκουμάδες στο καπάκι…
