Σε μια κίνηση που υπογραμμίζει την αυξανόμενη ανησυχία για πολλαπλές απειλές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί τους πολίτες να αποθηκεύσουν αρκετά τρόφιμα ώστε να είναι αυτάρκεις για τουλάχιστον 72 ώρες σε περίπτωση κρίσης. Η σύσταση περιλαμβάνεται σε ένα προσχέδιο για τη Στρατηγική της για την Ένωση Ετοιμότητας, το οποίο δημοσίευσε το Politico.
Το έγγραφο τονίζει ότι «σε περίπτωση ακραίων συνθηκών, η αρχική περίοδος είναι η πιο κρίσιμη», σκιαγραφώντας ένα ευρύ φάσμα πιθανών σεναρίων. Από τον πόλεμο και τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο μέχρι θανατηφόρες ασθένειες και πλημμύρες που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, η Κομισιόν καλεί σε εγρήγορση.
Πέντε χρόνια μετά τα πρώτα lockdown για την πανδημία Covid-19 και τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η νέα στρατηγική έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη αντιμετωπίζει διαδοχικές κρίσεις. «Καμία από τις μεγάλες κρίσεις των τελευταίων ετών δεν ήταν μεμονωμένη», αναφέρει χαρακτηριστικά το έγγραφο, υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να παραμείνει χωρίς αντίδραση».
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ροξάνα Μινζάτου, αναμένεται να παρουσιάσει επίσημα τη Στρατηγική την Τετάρτη. Το μήνυμά της είναι σαφές: «διορθώστε τη στέγη σας όσο λάμπει ο ήλιος», δήλωσε στο Politico, προσθέτοντας ότι στόχος της Επιτροπής είναι «να βοηθήσει τα άτομα… σε επίπεδο νοικοκυριού».
Σύμφωνα με το 17σέλιδο προσχέδιο, η Στρατηγική αποσκοπεί στη «δημιουργία μιας ασφαλούς και ανθεκτικής ΕΕ με τις ικανότητες που απαιτούνται για την πρόβλεψη και τη διαχείριση απειλών και κινδύνων, ανεξάρτητα από τη φύση ή την προέλευσή τους». Αυτό περιλαμβάνει την παροχή καθοδήγησης στα κράτη μέλη για την «κάλυψη της αποθήκευσης βασικών προμηθειών, τον σχεδιασμό κρίσεων, τη διαθεσιμότητα καταφυγίων, μέτρα για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας κρίσιμου εδάφους και χώρου».
Λίγες εβδομάδες μετά τη δημοσίευση της πρώτης αμυντικής στρατηγικής της Ευρώπης, το σχέδιο ετοιμότητας τονίζει την «επείγουσα» ανάγκη για την ΕΕ και τις χώρες της να ενισχύσουν την ετοιμότητα σε όλους τους τομείς. «Η απειλή της γεωπολιτικής σύγκρουσης μπορεί να εμφανιστεί ουσιαστικά αλλά και με τη μορφή στρατιωτικών επιθέσεων. Η Ευρώπη θα πρέπει να είναι πιο προετοιμασμένη για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο», αναφέρει το προσχέδιο.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσία έχει εντείνει τη δραστηριότητά της στον κυβερνοχώρο, στοχεύοντας κρίσιμες υποδομές όπως τα ενεργειακά δίκτυα. Η ανατολική πλευρά της Ευρώπης έχει ήδη βιώσει αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων. Επιπλέον, η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα «στοχεύουν επίσης τη Δύση με επιπτώσεις σε εταιρείες και άλλους βασικούς θεσμούς». Οι υβριδικές και κυβερνοεπιθέσεις που χρηματοδοτούνται από κράτη έχουν πλέον καταστεί «μόνιμο χαρακτηριστικό της σημερινής πραγματικότητας», σύμφωνα με το Politico.
Μία από τις βασικές προτάσεις είναι η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού συστήματος προειδοποίησης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο», το οποίο η Επιτροπή πιστεύει ότι θα βελτιώσει τον εντοπισμό απειλών και την επίγνωση της κατάστασης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Επιπλέον, η Κομισιόν προτείνει ψηφιακή εκπαίδευση και βοήθεια για τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ, ενώ ζητά μεγαλύτερη αξιοποίηση της κυβερνοδιπλωματίας και καλύτερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο της ετοιμότητας, θα παρουσιαστεί επίσης μια στρατηγική για την υποστήριξη ιατρικών αντιμέτρων κατά των απειλών για τη δημόσια υγεία, η οποία θα συμπληρωθεί με αποθέματα έκτακτης ανάγκης για φάρμακα σε περίπτωση κρίσης. Η καλύτερη προετοιμασία θα απαιτήσει επίσης πιο ευέλικτη πρόσβαση σε μετρητά.
Η Επιτροπή προτείνει αναθεώρηση των χρηματοοικονομικών μέσων για την αντιμετώπιση κρίσεων, διασφαλίζοντας ότι οι μηχανισμοί χρηματοδότησης μπορούν να επεκταθούν και να προσαρμοστούν σε οποιονδήποτε κίνδυνο. Η ετοιμότητα και η ασφάλεια θα «ενσωματωθούν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία», με πολιτικές και προγράμματα. Το προσχέδιο περιλαμβάνει περίπου 60 βασικές δράσεις που θα εφαρμοστούν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της εντατικοποίησης της παρακολούθησης των ψευδών ειδήσεων, της αξιολόγησης του επιπέδου ετοιμότητας στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και της ενσωμάτωσης της ετοιμότητας εργασίας στα σχολικά προγράμματα.
Η πρωτοβουλία αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σηματοδοτεί μια αυξημένη εστίαση στην προετοιμασία για ένα ευρύ φάσμα πιθανών κρίσεων, καλώντας τόσο τα κράτη μέλη όσο και τους πολίτες να λάβουν προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων παγκόσμιων αβεβαιοτήτων.
